Tổng quan về tỉnh Quảng Bình
Giới thiệu chung
Quảng Bình là một tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ, được biết đến như “mảnh đất hẹp nhất Việt Nam” nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên và chiều sâu văn hóa lịch sử. Là quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Quảng Bình không chỉ nổi bật với truyền thống cách mạng mà còn ghi dấu ấn với hệ thống hang động kỳ vĩ bậc nhất thế giới, đặc biệt là hang Sơn Đoòng – hang động lớn nhất hành tinh. Với lợi thế về địa lý, tài nguyên và vị trí kết nối chiến lược, Quảng Bình đang từng bước vươn lên trở thành điểm đến hấp dẫn cho đầu tư, phát triển công nghiệp, du lịch và dịch vụ.
Tỉnh có diện tích tự nhiên khoảng 8.065,76 km², dân số đến năm 2024 ước đạt khoảng 911.000 người, mật độ dân số khoảng 114 người/km².
Vị trí địa lý
Quảng Bình nằm ở trung tâm miền Trung Việt Nam, có vị trí địa chiến lược đặc biệt, là điểm giao thoa giữa Bắc – Nam, Đông – Tây.
- Phía Bắc giáp tỉnh Hà Tĩnh
- Phía Nam giáp tỉnh Quảng Trị
- Phía Tây giáp nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào với đường biên giới dài khoảng 201 km
- Phía Đông giáp Biển Đông với đường bờ biển dài hơn 116 km
Tỉnh nằm trên trục giao thông huyết mạch quốc gia gồm Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc – Nam, đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 12A và có cửa khẩu quốc tế Cha Lo kết nối với Lào và Thái Lan.
Khí hậu và địa hình
Quảng Bình có khí hậu nhiệt đới gió mùa, chia thành hai mùa rõ rệt: mùa khô kéo dài từ tháng 1 đến tháng 8, mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12.
- Nhiệt độ trung bình năm dao động khoảng 24 – 25°C
- Lượng mưa trung bình: 2.000 – 2.300 mm/năm
Địa hình chia làm ba vùng rõ rệt: miền núi phía tây, đồng bằng trung du ở giữa và vùng ven biển phía đông. Sự đa dạng địa hình này là cơ sở để tỉnh phát triển nông – lâm – ngư nghiệp, du lịch sinh thái và công nghiệp đa dạng.
Tổ chức hành chính
Tính đến năm 2024, Quảng Bình có 8 đơn vị hành chính cấp huyện gồm:
- 1 thành phố: Đồng Hới (trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa)
- 1 thị xã: Ba Đồn
- 6 huyện: Bố Trạch, Quảng Ninh, Quảng Trạch, Lệ Thủy, Tuyên Hóa, Minh Hóa
Toàn tỉnh có 159 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 10 phường, 18 thị trấn và 131 xã.
Tài nguyên thiên nhiên
Đất đai: Diện tích đất nông nghiệp chiếm khoảng 70% tổng diện tích đất tự nhiên. Quảng Bình có điều kiện thuận lợi để phát triển lúa, ngô, sắn, hồ tiêu, cao su, rừng trồng và cây ăn quả.
Khoáng sản: Tỉnh có nhiều loại khoáng sản quý như titan, đá vôi, cát trắng, đá granit, than bùn… phục vụ cho xây dựng và sản xuất vật liệu.
Tài nguyên rừng: Rừng chiếm hơn 68% diện tích toàn tỉnh, đặc biệt là rừng nguyên sinh Phong Nha – Kẻ Bàng, được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.
Tài nguyên du lịch: Quảng Bình là “vương quốc hang động” với hơn 500 hang động được phát hiện, trong đó nổi bật là Phong Nha – Kẻ Bàng, Sơn Đoòng, Hang Én, Thiên Đường, Chà Lòi… Bên cạnh đó, tỉnh còn có bãi biển Nhật Lệ, Vũng Chùa – Đảo Yến và các di tích văn hóa – lịch sử phong phú.
Cơ sở hạ tầng
Giao thông
Hệ thống giao thông phát triển đồng bộ:
- Đường bộ: Hơn 7.000 km, với các tuyến quốc lộ quan trọng như QL1A, QL12A, QL9B, đường Hồ Chí Minh.
- Đường sắt: Tuyến đường sắt Bắc – Nam với ga Đồng Hới là điểm trung chuyển lớn.
- Cảng biển: Cảng Gianh và cảng Hòn La phục vụ vận tải hàng hóa, tiềm năng phát triển logistics biển.
- Hàng không: Sân bay Đồng Hới kết nối trực tiếp với Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các điểm du lịch trọng yếu.
Hạ tầng điện lực – viễn thông
Hệ thống lưới điện quốc gia phủ rộng khắp các huyện, xã. Mạng viễn thông, Internet băng thông rộng phát triển mạnh, phục vụ tốt cho sản xuất và sinh hoạt.
Với dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I, nằm tại xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch và có công suất 1.200MW, được kỳ vọng sẽ cung cấp khoảng 7,8 tỷ kWh điện mỗi năm cho lưới điện quốc gia.
Điều đó cho thấy Quảng Bình trong tương lai sẽ là nơi phát triển mạnh về mặc công nghiệp lẫn công nghệ với hệ thống đường điện truyền tải cho cả nước đã và đang được xây dựng.
Tiềm năng và thế mạnh
Công nghiệp: Quảng Bình chú trọng phát triển công nghiệp sạch, công nghiệp chế biến nông – lâm sản, điện gió, năng lượng tái tạo. Các khu công nghiệp như KCN Bắc Đồng Hới, Tây Bắc Quán Hàu, Hòn La, Khu kinh tế Hòn La thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Nông nghiệp: Tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng vật nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Chăn nuôi bò, lợn, gia cầm và nuôi trồng thủy sản ven biển cũng đóng vai trò quan trọng.
Du lịch: Là ngành kinh tế mũi nhọn, Quảng Bình đang tập trung phát triển du lịch sinh thái – mạo hiểm – nghỉ dưỡng cao cấp, với các sản phẩm du lịch gắn với hang động, biển đảo, tâm linh và lịch sử. Năm 2023, tỉnh đón hơn 4 triệu lượt khách, doanh thu từ du lịch đạt gần 5.000 tỷ đồng.
Dịch vụ – Logistics: Với vị trí gần biên giới Lào, gần các cảng biển và cửa khẩu quốc tế, Quảng Bình là địa điểm tiềm năng để phát triển trung tâm logistics và chuỗi cung ứng xuyên biên giới.
